W dzisiejszym zabieganym świecie coraz więcej osób szuka zdrowych sposobów na naturalne pobudzenie organizmu. Wiele z nich zadaje sobie pytanie: czy matcha pobudza i czy może być lepszym wyborem niż tradycyjna kawa? Kawa działa szybciej, ale po matchy efekt pobudzenia utrzymuje się dłużej. Dzieje się tak dlatego, że matcha poza kofeiną zawiera aminokwas L-teaninę, który dodatkowo wydłuża efekt działania kofeiny do 6h. Istotna jest również różnica w zawartości kofeiny w kawie vs matchy.
Jak działa kawa?
Kawa jest znana ze swojego szybkiego działania pobudzającego. Zawarta w niej kofeina szybko trafia do krwiobiegu, powodując niemal natychmiastowy wzrost czujności i koncentracji. Niestety, efekt ten często jest krótkotrwały. Po gwałtownym wzroście energii następuje szybki spadek, znany jako "zjazd energetyczny", który może prowadzić do zmęczenia, drażliwości czy uczucia niepokoju.
Czy matcha pobudza?
Tak, matcha pobudza, ale w zupełnie inny sposób niż kawa. Matcha zawiera kofeinę, jednak dzięki obecności L-teaniny — aminokwasu naturalnie występującego w liściach herbaty — jej działanie jest bardziej zbalansowane. L-teanina uspokaja umysł, redukuje stres i wydłuża działanie kofeiny, co sprawia, że energia uwalniana jest stopniowo, bez nagłych wzlotów i upadków.
Co ciekawe, badania naukowe pokazują, że L-teanina w połączeniu z kofeiną poprawia zdolności poznawcze bardziej efektywnie niż sama kofeina. W badaniu opublikowanym w "Nutritional Neuroscience" wykazano, że kombinacja 50 mg kofeiny i 100 mg L-teaniny poprawia uwagę i pamięć roboczą, zmniejszając jednocześnie odczuwany stres [1].
Inne badania wskazują, że codzienne spożycie matchy poprawia koncentrację i zmniejsza stres psychologiczny [2].
Zawartość kofeiny i L-teaniny: kawa vs matcha
Podwójne espresso (ok. 60 ml) zawiera średnio 120–150 mg kofeiny i praktycznie brak L-teaniny. Natomiast 2 gramy wysokiej jakości matchy dostarczaj około 38–89 mg kofeiny (średnio 19–44 mg/g) oraz około 8–20 mg L-teaniny. Dzięki obecności L-teaniny przyswajanie kofeiny z matchy jest wolniejsze, co daje łagodniejszy i bardziej stabilny efekt pobudzenia.
Szkodliwe skutki działania kofeiny i kto powinien jej unikać
Choć kofeina ma wiele pozytywnych właściwości, jej nadmiar może prowadzić do niepożądanych skutków takich jak:
- bezsenność,
- nerwowość i niepokój,
- przyspieszone bicie serca,
- podwyższone ciśnienie krwi,
- bóle głowy,
- problemy żołądkowe.
Osoby, które powinny ograniczyć lub unikać kofeiny, to:
- kobiety w ciąży,
- osoby cierpiące na nadciśnienie,
- osoby z chorobami serca,
- osoby z zaburzeniami lękowymi,
- osoby z genetyczną nietolerancją kofeiny.
Warto zwrócić uwagę, że niektórzy ludzie ze względu na warianty genu CYP1A2 mają zaburzony metabolizm kofeiny. Osoby z wolniejszym wariantem tego genu metabolizują kofeinę znacznie wolniej, co zwiększa ryzyko wystąpienia negatywnych skutków zdrowotnych, takich jak choroby serca czy zaburzenia snu.
Dlaczego warto wybrać matchę?
Jeśli szukasz długotrwałego, stabilnego pobudzenia bez nagłych spadków energii, matcha może być idealnym wyborem. Oprócz dostarczania energii, wspiera także koncentrację i relaks, co czyni ją doskonałym napojem do pracy, nauki czy praktykowania jogi.
Dodatkowo, matcha to prawdziwa bomba antyoksydantów, co czyni ją nie tylko napojem energetyzującym, ale również wspierającym ogólne zdrowie organizmu.
Podsumowanie
Odpowiadając na pytanie czy matcha pobudza — zdecydowanie tak, ale robi to łagodniej i bardziej długotrwale niż kawa. Dla tych, którzy chcą uniknąć huśtawek energii i szukają zdrowszej alternatywy, matcha będzie świetnym wyborem.
Jeśli jeszcze nie miałeś okazji spróbować matchy, może warto dać jej szansę i przekonać się, jak naturalnie może wpłynąć na Twoją codzienną energię i samopoczucie.
Źródła
1. Owen GN, Parnell H, De Bruin EA, Rycroft JA. The combined effects of L-theanine and caffeine on cognitive performance and mood. Nutr Neurosci. 2008 Aug;11(4):193-8. doi: 10.1179/147683008X301513. PMID: 18681988.
2. Baba Y, Inagaki S, Nakagawa S, Kobayashi M, Kaneko T, Takihara T. Effects of Daily Matcha and Caffeine Intake on Mild Acute Psychological Stress-Related Cognitive Function in Middle-Aged and Older Adults: A Randomized Placebo-Controlled Study. Nutrients. 2021 May 17;13(5):1700. doi: 10.3390/nu13051700. PMID: 34067795; PMCID: PMC8156288.
